Cenaze üzerine namaz kilmak farz-i kifâyedir. Ister bir kisi kilsin, isterse bir cemaat, farz yerine getirilmis olur. Yalniz imamin kilmasi bile kifayet eder. Ancak ölünün cemaati ne kadar çok olur ise, ölünün o nisbette magfirete ve rahmete nail olacagi da hadîslerde belirtilmistir.

"Herhangi bir ölünün üzerine mü'minlerden 100 kisiye yakin bir cemaat namaz kilar da hepsi onun magfiretine dua ederse onun için yaptiklari dua makbûl olur."

Diger bir rivayette, 40 kisi denilmistir.

Namazi kilinmadan gömülmüs olduklari anlasilanlarin namazlari, kabirleri basinda kilinir.

Ana-babasini öldüren evlâdin, yol kesen eskiyanin, Islâm devletine bas kaldiran isyancilarin ise, cenaze namazlari kilinmaz.

Diger namazlarda sart olan necasetten ve hadesten temizlik, kibleye yönelmek, avret yerlerini örtmek ve niyet etmek; cenaze namazi için de sarttir. Bundan baska su sartlar da lâzimdir:

1 - Ölünün Müslüman olmasi.

2 - Yere konmus olmasi, vasita üzerinde olmamasi.

3 - Ölünün mevcut olmasi. Gâib üzerine namaz kilmak Hanefî mezhebinde câiz degildir.

4 - Cenazenin önde olmasi, arkada kalmamasi...

Diger namazlari bozan hususlar, cenaze namazini da bozar. Yalniz cenaze namazinda kadinla erkeklerin ayni safta bulunmasi ile namaz bozulmaz.

Namazi kildiran imam, kadin veya erkek cenazelerin gögüs hizasinda durur. Cenaze de, sag yani kibleye gelecek sekilde önde bulundurulur.

Cenaze namazi niyet ve 4 tekbir ile kilinir. Niyet etmeksizin veya tekbirlerden birini getirmeksizin kilinacak namaz sahih olmaz. Niyet aslinda kalben yapilir, dil ile de söylenilmesi sünnettir.

Niyette, ölünün erkek veya kadin veya sabî (çocuk) oldugu belirtilir. Imam olan zat, "Allah rizasi çin, hâzir olan cenaze namazini kilmaya ve cenaze için dua etmeye" diye niyet ederek namaza baslar. Imamete niyet lâzim gelmez. Cemaat da ayni sekilde niyet eder, ayrica, "uydum imama" derler. Yalnizca "uydum imama" denilmesi de yeterlidir.

Cenaze namazinin rükünleri, kiyâm ile tekbirdir. Kur'an okumak (kirâet), rükû' ve secdeler yoktur.

Namaz su sekilde kilinir:

Iftitah tekbiri alinarak eller baglanir. Ve Sübhâneke okunur. Sübhâneke'de,

"Ve teâlâ ceddük" kelimesinden sonra,

"Ve celle senâük" ilâvesi yapilir. Sonra eller kaldirilmaksizin, bas göz isâreti yapilmaksizin, ikinci bir tekbir alinarak Allahümme salli ve bârikler okunur. Sonra üçüncü bir tekbir alinir ve hem ölü için, hem de bütün Müslümanlar için duâ edilir. Burada muayyen bir dua yoktur. "Allahümme'gfirlî ve li'l-meyyiti ve li-sâiri'l-mü'minîne ve'l-mü'minât..." veya:

"Rabbenâ âtinâ fi'd-dünyâ haseneten ve fi'l-âhireti haseneten ve kinâ azâbe'n-nâr birahmetike yâ erhame'r-râhimîn" dualari yapilabilir. Yahut daha baska herhangi bir dua da olabilir. Bilmeyenler, dua niyetine Fâtiha sûresini bile okuyabilirler.

Su duayi okumak ise sünnettir:

"Allahümme'gfir li-hayyinâ ve meyyitinâ ve sâhidinâ ve gâibinâ ve zekerinâ ve ünsânâ ve sagîrinâ ve kebîrinâ...

Allahümme, men ahyeytehu minna fe-ehyihî ale'l-islâm ve men teveffeytehu minnâ fe-teveffehu ale'l-îman ve hussa hâze'l-meyyite bir-ravhi ve'r-râhati ve'l-magfireti ve'r-ridvân...

Allahümme in kâne muhsinen fe-zid fî ihsânihî ve in kâne müsîen fe-tecâvez anhü ve lakkihi'l-emme ve'l-büsrâ ve'l-kerâmete ve'z-zülfâ bi-rahmetike yâ erhame'r-râhimîn..." (*).

"Allahim, bizim dirilerimizi, ölülerimizi, hâzir ve gâib olanlarimizi, erkeklerimizi, kadinlarimizi, küçük ve büyüklerimizi afv ü magfiret buyur!

Ya Ilâhî bizden yasattiklarini Islâm üzere yasat, öldürdüklerini ise îman üzere öldür... Bilhassa, bu (hâzir olan) ölüyü kolayliga, rahata, magfirete ve rizana erdir!

Yâ Rabbi, eger bu ölü muhsin ise, ihsanini artir. Ve eger yaramaz biri ise afvet, kendisine emniyet, besaret, keramet ve kurbiyet nasîb eyle, ey erhamerrâhimîn!.."

Ölü eger erkek çocuk cenazesi ise, ve men teveffeytehû minnâ fe-teveffehû ale'l-îman cümlesinden sonra, su sekilde dua edilir:

Allahümme'c'alhü lenâ feratan, Allahümme'c'alhü lenâ ecran ve zührâ... Allahümme'c'alhü lenâ sâfian müseffeâ...

"Ilâhî, onu bize takdim edilmis bir ecir kil, yâ Rabbi onu bize bir sevab, bir zâhire kil, onu bizlere sefaatçi ve sefaati kabûl edilmis kil..." (*).

Sonra dördüncü tekbir alinir ve saga ve sola selâm verilir. Dördüncü tekbirden sonra namaz tamamlandigindan, eller saliverilir. Tekbirden baska olan dualar gizli okunur.

Cenaze namazinda Kur'an okumak câiz degildir. Ancak dua niyetiyle bâzi âyetler okunabilir.

Baslangiç tekbirinde imama yetisemeyen kimse, sonraki tekbiri bekler ve onunla namaza girer. Cenaze musalladan kaldirilmadan da tekbiri dörde tamamlar.

Zaruret olmadikça cami içinde cenaze namazini kilmakta kerahet vardir. Yagmur veya müsait yer olmamasi sebebiyle camilerde kilinmasinda ise, bir mahzur ve kerahet yoktur.

Cenaze namazinda selâm vermek vâcibtir. Okunan dualar ise sünnettir.

Cenaze namazi kilacaklarin üç saf olmasi menduptur.

Cenaze üzerine bir defa namaz kilinir. Tekrar edilmesinde kerahet vardir.

Müteaddid cenazelerin her birine ayri ayri namaz kilmak evlâdir. Hepsine bir namaz kilmak da sahihdir.

Ölünün alnina veya sargisina veya kefenine ahidnâme, yani, kendisinin îman üzerine, ahd-i ezelî üzerine sâbit bulunmus olduguna dair bâzi mukaddes kelimeler yazilmasi hâlinde, Allah'in magfiretine nail olacagi umulur denmistir. Fakat bu mübarek kelimelerin, meselâ kelime-i tevhidin, kabir içinde kalip bilâhare çignenmesi veya cenazeden akacak mayilerle kirlenmesi mümkündür. Bu cihetle böyle bir seyler yazmak mahzurdan uzak degildir.

Ölünün yikanmasindan sonra ve kefenlenmesinden önce alnina mürekkeple degil, sehadet parmagi ile bismillâh; gögsü üzerine de lâ ilâhe illâllah yazilmasi daha muvafik görülmüstür.

Cenazeyi mezara kadar tasimak (tesyi' etmek) de sünnettir. Hattâ, ölü, akrabadan, komsulardan veya salih kimselerden biri ise, tesyi' etmek nâfile ibadetten efdaldir.

Hazirlanmis cenazeleri bir an evvel defnetmek gerekir. Hattâ Cuma sabahi hazirlanan cenazenin, cemaat çok olsun diye Cuma namazi sonrasina te'hiri bile mekruh görülmüstür.

Cenazeleri omuzlar üzerine yüklenerek kabirlerine kadar tasimak, onlarin haklarinda gösterilen en büyük hürmet ve tâzim nisânesidir. Böyle bir hareket, insaniyetin seref ve kadrine riayeti tazammun etmektedir.

Cenaze 4 kisi tarafindan tasinmalidir. Zaruret olmadikça sadece iki kisinin tasimasi mekruhtur. Sirtta da tasimasi mekruhtur. Cenazeyi omuzda tasimak gerekir. Küçük çocuklarin cenazesini ise, iki kisi, kollar arasinda tasir.

Kabristan uzakta ise, cenazenin arabada tasinmasinda beis yoktur.

Cenazeyi tâkib edenler, arkada yürürler. Cemaatin bir kisminin önde yürümesi câiz ise de, cemaatin bütününün birden önde gitmesi câiz olmaz. Cenazenin saginda solunda degil, arkasinda yürüyüp onu kabre kadar götürmekte, büyük sevab ve fazilet vardir.

Cenaze tasinirken veya henüz evde bulunurken feryâd edip aglamak, çirpinmak, dögünmek ve yaka paça yirtmak gibi asiri hareketler mekruhtur. Bunlarin ölüye zarari yoksa da, eger ölü böyle yapilmasini vasiyet etmisse bu halden eziyet ve azab duyar. Sessizce aglamakta ise, bir beis yoktur. Her hâl ü kârda sabretmek, metîn davranmak, sevabli ve faziletlidir.

Kadinlarin cenaze için çikip onu tâkibetmeleri câiz degildir.

Cenaze geçerken ayaga kalkip tâzimde bulunmaya gerek yoktur. Bu Islâmî bir âdet degildir. Bunun yerine ölüye dua edilmesi daha uygundur.

Cenazeyi tesyi' edenler, dünyevî kelâm konusmazlar, sesli olarak zikir ve tesbih etmezler. Ölümü tefekkür eder, hazînâne bir vaziyet alirlar. Içinden tesbih ve dualarda bulunmak ise câizdir.

Cenazeyi para karsiligi tasitmak da câizdir.

Cenazeyi gündüz gömmek müstehaptir.

Cenaze kabrin yanina getirilip yere konmadan cemaatin oturmasi mekruhtur.

Cenaze kabre konulacagi zaman, bir-iki kimse kabre inerek, kabrin kible tarafindan cenazeyi tabuttan oldugu gibi alirlar. Kibleye dogru kabre indirip sag tarafi üzerine yatirirlar. Yatirirken, bismillâhi ve billâhi ve alâ milleti resûlillâhi derler.

Kefen bas ve ayak tarafindan baglanmissa, çözerler. Kadini kabre kendi mahremi indirmesi evlâdir. Bundan sonra kabir toprakla örtülmeye baslanir. Bu arada Kur'an'i güzel okuyan birisi tarafindan Yâsîn, Tebâreke, Ihlâs, Muavvizeteyn ve Fâtiha sûreleri okunup ölünün ve Ehl-i îmanin ruhlarina hediye edilir.

Cemaatin hemen dagilmasi uygun degildir. Bir müddet durup ölmüs olan mü'minin ruhunun mezardaki yerine ünsiyet etmesi, suâl meleklerinin suâllerine kolayca cevab vermesi için dualar edilmesi güzeldir.

Resûlüllah Efendimiz bir cenazenin defnini müteâkip hemen dönmez, bir müddet kabrin basinda durur ve cemaata hitâben:

"Kardesiniz için Allah'tan magfiret isteyiniz ve kendisine temkin ihsân etmesini dileyiniz. O simdi suâl görecektir" buyururlardi.

Cenazeyi tasimak ve kabri kazmak için ücretle adam istihdam etmek câizdir.

Bir kimsenin "beni filân  zat yikasin veya cenaze namazimi kildirsin veya kabre koysun" diye yapmis oldugu vasiyetine uyulmasi mecburiyeti yoktur. Varisler bu vasiyete razi olurlarsa, o takdirde uyulma mecburiyeti hâsil olur.

Cenazeyi kabre koyarken hâzir bulunanlarin kabre üçer kürek toprak atmalari müstehabtir.

Kabre konulan ve mükellefiyet çagina da erismis olan bir Islâm cenazesi hakkinda telkin verilmesi mesrû görülmüstür. Bu telkin verme isi su sekilde yapilir:

Cenazenin kabre defnedilmesini müteâkip salih bir kimse (veya vazifeli sahis) kalkip ölünün yüzü karsisinda durur ona hitaben, ismiyle üç kere hitap eder. Bu hitaplar, o sahsi anasina nisbet ederek yapilir. Meselâ ölen sahsin ismi Osman, annesinin de Fatma ise, "Ya Osman ibni Fatima" diye üç kere hitabedilir. Bu hitaptan sonra da, su sekilde telkin verilir:

Üzküri'l-ahde'llezî haracte aleyhi mine'd-dünyâ, sehâdete en lâ ilâhe illâllahü vahdehû lâ serîke leh ve enne Muhammeden abdühû ve resûlühû ve enne's-sâate âtiyetün lâ raybe fîha ve enne'llahe yeb'asü men fi'l-kubûr... Kul (kulî) radîtü billâhi rabben ve bi'l-islâmi dînen ve bi-Muhammedin sallâllahü aleyhi ve selleme nebiyyen ve bi'l-Kur'âni imâmen ve bi'l-Kâ'beti kibleten ve bi'l-müslimîne ihvânen... Rabbiyellahü lâ ilâhe illâ hû ve hüve rabbü'l-arsi'l-azîm... (*).

"Ey ................. oglu ................. !

Üzerinde dünyadan ayrildigin ahdi: Allah'tan baska ilâh olmadigina ve serîki bulunmadigina ve Muhammed'in O'nun kulu ve Resûlü olduguna, kiyâmetin gelecegine, bunda sübhe olmadigina, Allah Teâlâ'nin kabirlerde bulunanlari muhakkak diriltip mahser yerinde toplayacagina sâhidlik etmeyi hatirla ve de ki: Allah Teâlâ'nin Rububiyetine, Islâmin din olusuna, Muhammed'in (asm) nübüvvetine, Kur'an'in imam, Kâ'be'nin kible ve mü'minlerin kardesler olusuna razi oldum... Rabbim Allah'tir, O'ndan baska ilâh yoktur ve büyük ars'in sâhibidir."

Bu telkinden sonra üç kere su cümle tekrar edilir:

Ya ....... ibni ........ kul (kulî) lâ ilâhe illâllah...

Bundan sonra, üç kere de söyle denilir:

"Kul (kulî) rabbiye'llah ve dîniye'l-islâm ve nebiyyî Muhammedün aleyhi's-salâtü ve's-selâm... Rabbi lâ tezerhü (tezerhâ) ferden ve ente hayrü'l-vârisîn..."

"Ey .............! De ki: Allah'tan baska ilâh yoktur. De ki: Rabbim Allah, Dînim Islâm, Peygamberim Muhammed'dir (asm). Yâ Rabbi, bu ölüyü yalniz birakma, sen vârislerin hayirlisisin..."

Umulur ki bu telkinler vesilesiyle, Allah Teâlâ o ölüye magfiret eder. Kabir suâllerine kolayca cevab vermesini saglar.

   Tabutla Def'in Câiz midir?

Kabrin zemini rutubetli veya yumusak oldugu takdirde, cenaze tabut ile defnedilebilir. Hattâ bu halde, tabutun mermerden, demirden yapilmis olmasi da câizdir. Fakat böyle bir durum söz konusu degilse tabutla defin mekruhtur.

Bâzi fukahaya göre, yer yumusak ve rutubetli olmasa bile kadinlarin tabut ile defnedilmeleri müstahsendir.

   Ölmeden Önce Kabir Kazdirip Hazirlamak Câiz midir?

Bir kimsenin kendisi için kabir kazdirip hazirlamasini bâzi fakîhler mekruh görmüstür. Çünkü hiçbir kimse, kendisinin nerede ölecegini bilemez. Fakat kefen hazirlamakta kerahet yoktur. Zira kefene mutlak mânada ihtiyaç vardir.

Hz. Ebu Bekir, kendisine kabir kazdirip hazirlamak isteyen kimseye "nefsin için kabir hazirlama, kabir için nefsini hazirla..." buyurmustur.

Bununla beraber, ölmeden önce kendine kabir hazirlamayi câiz görenler de vardir. Nitekim ilk müceddid Ömer ibn-i Abdül'aziz'in ölmeden önce kendine kabir hazirlattigi kaydedilir.

Ölmeden önce kabir kizdirmak düsüncesinin temelinde, "ölmeden önce ölünüz" hadîs-i serîfinin îkazi vardir. Ancak hadîste ifâde edilen ölmeden önce ölmek; kendine kabir hazirlayip ölmüs rolü yapmak degildir. Belki günah cihetinde ölmek, ölen insan günah islemedigi gibi günah islemeden yasamayi esas almaktir. Böyle bir kimse, "ölmeden önce ölünüz" emrinin sirrina mazhar olmus olur.

   Islâm'da Mezar Yaptirmanin Hükmü Nedir?

Mezarlari yaptirmakta Islâmî yönden bir mahzur yoktur. Mezarin basina tas da dikilebilir. Çevresine duvar örüp yükseltilmesinde hiçbir mahzur söz konusu olmaz. Yeter ki mezarin üzerindeki topraklar örtülmesin, üzerine beton ve tas koyarak, yesillik bitmez hâle getirilmesin. Esas olan, mezarin üzerindeki topragin açik kalmasi, yesillik bitmeye müsait halde bulunmasidir. Topragin üstü örtülmemek sartiyla mezarin etrafina tas dikilerek kaybolmasinin önlenmesi câizdir.

Ancak mezarlara, kaybolmasini önlemek düsüncelerinin disinda bir niyetle, büyük masraflara girip kubbeler yapmak, en pahali tas ve san'atkârlari getirip binalar insa etmek, israftan, abes ve lüzumsuzluktan baska bir sey degildir.

Mezarlarda israf ve gösteris caiz olmaz.

Ayrica mezarlara âyetler ve hadîsler yazip siirler naksetmek de faydasizdir. Bunlarin merhuma hiçbir menfaati yoktur.

   Insan Nerede Gömülmeli?

Ölen bir kimsenin, mutlaka dogup büyüdügü yerde gömülmesi gerekir, diye bir kaide yoktur. Bil'akis ölmüs oldugu beldede gömülmesi müstehabtir.

Âise Validemizin kardesi Abdurrahman Medine'ye 20 mil mesafede vefat etmisken alinip Medine'ye getirilmis, orada defnedilmisti. Âise Validemiz buna lüzum olmadigini belirterek:

- Ey kardesim, bilseydim seni buraya getirmez, vefat ettigin yerde defnini saglardim, demistir.

Peygamber Efendimiz de Uhud sehidlerini Uhud'da defnetmis, onlari Medine mezarligina getirtmemistir.

Bununla beraber, cesedin kokma tehlikesi yoksa, cenazenin ölmüs oldugu yerden baska bir yere, gömülmeden önce tasinip götürülmesinde ve baska bir memlekete gömülmesinde de bir beis yoktur. Fakat gömüldükten sonra çikarilip baska tarafa götürülmesi câiz olmaz, haramdir. Ancak gömülen yer bir sahsin mülkü olur da o sahis gömülmesine razi olmazsa, o takdirde nakil câiz olur.

Bu gibi nakillerde cenazeyi yikama ve namazini kilma isi, defnin yapilacagi yerde olmalidir. Böylelikle, ölüden akacak bir mayi ile abdesti bozulmadan defni saglanmis olur.

   Bir Mezara Birden Fazla Ölü Gömülebilir mi?

Bir mezara bir kisiden fazla kimse gömülmez. Ancak zaruret hâlinde, aralarina toprak konularak birden fazla kimseler de ayni mezara defnedilebilir.

Zamanla cenaze çürür, toprak olursa, o takdirde de o mezara baska biri gömülebilir.

   Mezarlara Çiçek ve Çelenk Koymanin Hükmü Nedir?

Mezarin üstüne çiçek ve çelenk konulmasi Islâmî bir âdet degildir. Hiristiyan âdetidir. Onun yerine ölünün namina fakirlere tasadduklarda bulunmak, hem ölü, hem de fakirler hesabina daha faydali ve sevabli bir âdettir.

   Mezarlara Esya Konulur mu?

Hayir, konulmaz.

  Cenaze Namazi Kilinmayan Kimseler Var midir?

Bâzi büyük günahlari isleyen kimselerin cenazeleri yikanmadigi gibi, cenaze namazlari da kilinmaz. Bunlarin cenazelerinin yikanmayip namazlarinin kilinmamasi, imandan çiktiklari, Islâmdan mahrum kaldiklari için degildir. Belki böyle büyük bir mahrumiyete müstehak olacak büyük bir günah islediklerinin nazara verilmesi, böyle günahlara girilmemesinin ikaz ve tenbihi içindir. Ayni zamanda da isledigi o büyük günah ve hatânin dünyevî bir cezasi olsun diyedir.

Cenaze namazlari kilinmayan bu büyük günah sâhipleri sunlardir:

1 - Kâtiü't-tarîklar: Yani, yol kesip adam soyan eskiyalar, mesken ve is yeri basip soygun yapan anarsistler...

Bunlar, Islâm'in hiçbir zaman müsaade ve müsâmaha etmedigi gasp suçu islemis, âmmenin huzur ve yasama hakkini gasbetmis kimselerdir. Sayet bu eskiyalik ve anarsistlikten vazgeçip tevbe - istigfar etmezlerse, namazlari kilinmadan defnedilirler.

2 - Ana-babasini öldüren nankör evlâdlar: Ana-babasinin kendisi için katlandigi fedakârlik ve yaptigi hizmetlere karsilik onlari kasden ve zulmen öldürmekle mukabele eden nankör evlâd da, cenaze namazi kilinmadan defnedilir, ayrica da öldürmüs oldugu ana veya babasinin mirasindan da mahrum birakilir.

3 - Bogmak suretiyle birden fazla adam öldürenler: Bunlarin da cenaze namazi kilinmaz. Zira haksiz yere bogmak suretiyle adam öldürmek, hunharlik ve vahsetin en dehsetlisidir.

4 - Mesrû' Islâm Devletine haksiz yere bas kaldirip isyan edenler: Bunlar devlet otoritesini yikarak âsâyisi bozmak ve idareyi Islâm'dan uzaklastirmak için isyana basliyan âsîlerdir.

Hattâ böyle âsilerle, yol kesip baskin yapan eskiya ve anarsistler, eger çarpisma esnasinda öldürülürlerse, cenazeleri yikanmaz da. Bu iki kismin cenazesi yikanmadan açilan mezara itilir, ibret olsun diye cenaze namazi kilinmadigi gibi, yikanmasi da terkedilir.

Ancak bu saydiklarimizin hepsi de tevbe - istigfar edip yaptiklarindan pisman olurlarsa, tevbeleri samimî sayilarak öldüklerinde namazlari kilinir, gerisi Allah'a havale edilir.

   Intihâr Eden Kimsenin Cenaze Namazi Kilinir mi?

Intihar, Islâm'in haram kildigi büyük günahlardan birisidir. Bir Müslümanin kendi kendisini öldürmesi, baska birisini öldürmesinden daha büyük bir cinayet ve günahtir. Bu sebeble âlimler, intihar edenin cenaze namazi kilinir mi, kilinmaz mi seklinde ihtilâfa bile düsmüslerdir. Bu ihtilâf, baskasini öldüren katil hakkinda yoktur. Katilin cenaze namazi kilinir.

Kalbinde îmanin zerresi olan bir kimse, böyle büyük bir günaha ve kötü akibete razi olmaz, kendini öldürmeye tesebbüs etmez.

Kalbinde îmanin zerresi olan bir kimse, büyük günah oldugunu pek çok hadîs-i serîflerinde haber vermistir. Bir hadîs-i serîf'te söyle buyurulur:

"Kendini bogarak öldüren kimse, Cehennem için bogmus olur. Kendini vuran kimse, Cehennem için vurmus olur."

Demek oluyor ki mü'min te'sirinde kaldigi dünyevî bir hâdisenin tazyikine tahammül edemeyip böyle büyük bir günahi islemeye tesebbüs etmemelidir. Zira mü'minin nazarinda dünyanin en büyük ve en kötü hâdisesi bile, âhiret mes'elesi yaninda büyük sayilmaz, korkutucu olmaz. Dünya nasil olsa fânidir, gelip geçicidir.

Bu gün dayanilmaz zannederek intihara insani zorlayan hâdiseler, bir müddet sonra aslinda hiç o derece üzülmeye degmedigi ortaya çikabilir, zamanla unutulur, yerine yeni mes'eleler zuhur eder.

Sabrin, musibetin geldigi ilk anda gösterilmesinin hikmeti de buradadir.

Imanli insanlar böyle fâni ve muvakkat seyleri, geçmeyecek elem ve keder sanarak onlarin altinda ezilmezler. Bu da geçer yahu, diyerek sabir gösterirler, sabrin sevabini kazanmaya çalisirlar. Böylece o musibetli hâli haklarinda rahmete çevirirler.

Intihar edenin cenaze namazi kilinir. Çünkü ortada îmandan çikmak gibi bir durum yoktur. Sadece îman zâfiyetinden, hâdiselerin tazyikine dayanamama durumu vardir. Bu sebeble intihar edenin cenaze namazi kilinir. Ancak o müntehir, âhirette intihar cezasini çektikten sonra, Cennete girmeye hak kazanacaktir.

Intiharin büyük günah olusunun sebeblerinden biri de, insanin kendini öldürmeye selâhiyetli olmamasidir. Insan vücûdu, Allah'in binasidir. O binayi kim yapti ise, o yikacaktir. Insanin kendi vücuduna ve nefsine sâhip olmasi söz konusu degildir...